از زمان های بسیار قدیم در کشور ایران به دلیل نوع جغرافیای خشک و کویری کشور دسترسی به آب یکی از مهم ترین نیازهای زندگی افراد بوده است به همین دلیل برای رسیدن به آب راه های مختلفی ابداع یا استفاده گردیده است . همانگونه که میدانیم یکی از منابع بسیار غنی آب در تمامی جهان آب های زیرزمینی میباشد که گاه دسترسی به آنها کار بسیار مشکلی است.
انسان ها برای دسترسی به آب های زیرزمینی و انتقال این آب ها به محل های مختلف از روش های زیادی استفاده کرده اند که یکی از این موارد استفاده از سیستم قنات میباشد که در کشور ما از آن استفاده زیادی میشود.
در مناطق کویری کشور ما قنات های زیادی همچنان وجود دارد ولی سوالی که مطرح میشود و میخواهیم در این مطلب بیشتر به آن بپردازیم این است که به طور کلی قنات چیست؟
قنات مسیری است که در زیر زمین کنده میشود تا بتواند آب را به سطح هدایت کند این مسیر به صورت افقی در زیر سطح زیمن از یک چاه اصلی که به مادرچاه معروف است تا مکانی که میخواهیم آب را به سطح برسایم که در اصطلاح به آن دهانه کاریز یا سر قنات هم گفته میشود ادامه دارد در تمامی این مسیر در فواصل مختلف چاه هایی کنده میشود که باعث هدایت آب در این مسیر می شود. یکی از نکات کلیدی و مهم برای قنات ها مسیر بسیار طولانی است که آب به وسیله آن منتقل میشود.
امروزه با توجه به پیشرفت صنعت و استفاده از تجهیزات و روش های مختلف استفاده و کندن قنات در بین مردم کمتر شده است ولی هنوز در سراسر کشور به خصوص مناطق خشک و کویری قنوات زنده ای را داریم که برای رساندن آب از آنها استفاده میشود. البته رشد صنعت باعث خشک شدن بیش از نود درصد قنات های کشور گردیده است که متاسفانه امکان استفاده مجدد از آنها نیست.
